“O Ulises é unha novela que troca os heroes tradicionais por protagonistas profundamente vulnerables que existen nun mundo de precariedade social e persoal. Nunha novela que se centra nun día en Dublín en 1904, cabería esperar que os personaxes fosen os típicos dublineses ‘normais’ pero Joyce opta por caracterizalos a través de trazos físicos que revelan as súas orixes estranxeiras e polos seus comportamentos non normativos”, explica a docente e investigadora do grupo Netec da UVigo, Teresa Caneda, organizadora da conmemoración do centenario da obra de James Joyce, que este mediodía se celebrou na Facultade de Filoloxía e Tradución. Tras participar en congresos, homenaxes, conferencias e números especiais sobre os cen anos da publicación de Ulises, Caneda organizou este xoves a proxección do filme de Ruán Magan O Ulises de James Joyce: Cen anos dunha obra mestra, “un filme de carácter documental, no que participan algunhas das voces críticas máis autorizadas que tivemos a fortuna de recibir na FFT hai anos”, explica a investigadora principal dun proxecto de Estudos Irlandeses sobre a representación da vulnerabilidade na cultura contemporánea.
Na conversa posterior co público asistente á proxección, Caneda destacou que é moi típico referirse á novela de Joyce como unha obra que alterou o rumbo da literatura moderna “e que supuxo unha verdadeira revolución na traxectoria da literatura occidental do século XX porque sacudiu os fundamentos estéticos e formais da narrativa europea e tamén cuestionou os fundamentos morais do seu tempo”. Para a docente e investigadora da FFT a revolución que supuxo o Ulises e a súa influencia seguen vivas no só na nosa arte actual, “senón que as reflexións que as lectoras e lectores de hoxe poden extraer da novela teñen plena vixencia ante acontecementos de actualidade que recordan a propia actualidade do autor irlandés”. Neste sentido, Caneda lembra que, exiliado desde comezos de século en Trieste, Joyce veuse obrigado a fuxir coa súa familia cando estalou a I Guerra Mundial e tivo que buscar refuxio na cidade neutral de Zúrich, entre 1915-1920, onde pasou os anos de pandemia que azoutou Europa en 1918, escribindo unha grande parte do Ulises baixo a condición de cidadán desprazado como refuxiado de guerra.